Wednesday, October 22, 2008

Ангир ижий


Дуу сонсоод дуртай номоо уншиж суухад таатай байдаг даа. Амралтын өдөр сайхан монгол дуу сонсч байлаа. Дуучин Сэрчмаа “Ангир Ижий” гээд дуулж байна. Дууны өнгө ая түүний хоолойд зохицсон гэдэг нь аргагүй сайхан. Эвлэгхэн агаад нэг хөнгөн гунигтай дуулах энэхүү дууны үгийг сонсохдоо ангир ижийн тухай бодол толгойд эргэлдэв. Ангир шувуутай адилхан ээж юм болов уу. Мэдээж үгүй байж таараа. Ангир их хилэнцтэй амьтан, төрсөн үрийнхээ хамгийн ядруугаас өөрөө барьж алсаар хорвоог туулах чадвартай хоёр гуравхныг л үлдээдэг. Байгалиас заяасан хамгийн зэрлэг араншинтай амьтан бол ангир билээ. Настайчуул ангир, тогoрууг ган дөрөөний тавга цоо хараадаг гээд өндөг дэгдээхэйд нь хавьдуулдаггүй байсан юм. Тийм амьтантай ээжийгээ яаж зүйрлэж болоx вэ. Ангирыг бас лам шувуу гэж нэрлэх нь улаан шарыг хослуулсан өнгө адилаас тэгэж нэрлэсэн байх. Түүнээс лам хүн хорвоогийн амьтныг гурван муу заяанд унахаас хамгаалж буян номоо үйлдэн, цагаан сэтгэлээр бүхнийг мялаадаг болoхоор хараахан яаж ангир шиг байх билээ. Ингэхэд би дандаа буруу талаас нь бодсон байж болох юм. Уг нь ангир шар уургаа хөхүүлж өсгөсөн ижий минь гэж хэлдэг. Эxийн сүүний дээж уургийн өнгө ангирын зүстэй адилхан алтан шаргал болоод л тэр. Ангир шар уургаа хөхүүлж өсгөсөн ижий гээд дуулахаар дууных нь өнгө айзамд таарахгүй, уртдаж сунжраад байхаар нь ангир ижий болгон товчилсон байж болох юм. Энэ бүхнийг дууг зохиосон эрхэм зохиолч сайн мэднэ байх. Сайн бодож тунгаалгүй чамин хээнцэр үгийн холбоо хөөх нь ингэж утгыг гээгдүүлж орхидог юм байна. Бид хэдий болтол монгол хүн буруу ярьж зөв ойлгодог гэсээр буруу дуулж зөвөөр төсөөлсөөр суух вэ. Ийм нэгэн бодол одоо ч гэсэн сэтгэлд минь хургасаар байна.

2008 оны 10 сарын 22

6 comments:

Мика /美香/ said...

Хэ хэ, нээрээ л тийм байна шүү. Нэртэйгээр нь Тогоруу ээжий гэвэл зохилтой. кк

Үр хүүхдээ идчихдэггүй, үхэтлээ тэмцдэг ямар амьтан байна? Түүнтэй л зүйрлэвэл тохирох байх. Ээж хүн шиг сайхан хүн хорвоогийн хаана байхав,

mglaus said...

Ангир үр, ангир шар уураг гэх мэт хэллэгүүд нээрээ бүүр ч их байх шүү. Ангирийн зулзага гэсэн хэллэгийг их өрөвдөж, хөөрхийлсөн үед хэрэглээд байх шиг байдаг, ийм учиртай юм бий вий вий. Ангирыг яагаад ч юм хилэнцтэй амьтан гэж боддоггүй байсан шүү дээ. Бодвол хал нь гаднаа хайр нь дотроо юм болов уу. Амьдрах чадвар муутайг нь бага шиг зовог гээд эртхэн чадхийлгэдэг юм байх даа. Хэлж мэдэх юм алгаа.

Ш. Баатар said...

Ангир 10 гаруй дэгдээхэйгээ хооронд нь уралдуулж хоцорсoн, эсвэл зааж сургасныг нь тогтоохгүй, дорой нэгнийг нь хөөж салгаж байгаад толгой руу тоншсоор муужруулан алж орхисоор хамгийн сүүлд үлдсэн хоёрыг нас бие гүйцтэл тэжээдэг. Энэ сонин байгалийн хуулийг BBC компанийн хийсэн Шувуудын амьдрал (The Life of Birds) баримтат кинонд маш тодорхой үзүүлсэн байдаг юм. Олж үзээрэй. Би уг нь чөлөөт цагаараа шувуудыг (bird watch) их сонирхдог.

бж said...
This comment has been removed by the author.
бж said...

Sonirholtoi yumaa. Angir shuvuunii tuhai anh udaa duulj baina.

Bi bas amitdiin ertuntsiin eldev sonin uzegdliig haruulsan barimtat kinonuudad durtai, bagahan tsugluulgatai.

marketing.gblog.mn said...

ээжийгээ өөрийн эрхгүй саналаа. Мэдээж зохиолч нь шувуутай зүйрлээгүй д байгаа. Энрхийлж хайрласанаа хэлдэг хэллэг байх. Олон салаа утгатай шүү дээ Монгол хэл