Thursday, February 19, 2009

Монголчууд бид Хятадын тvvхийг гvнзгий судлах хэрэгтэй


Хятадууд дөрвөн мянган жилийн тэртээд бичиг үсгийн анхны хэлбэр болох дүрс үсгийг зохиож, түүх намтраа бичгээр үлдээх болсон байна. Түүгээр ч барахгүй хөрш нүүдэлчдийн тухай давхар тэмдэглэж ирсэн нь өвөг дээдсийнхээ түүхийг тодруулахад бидэнд нэн хэрэгтэй юм. Иймд бид Хятадын түүхийг ул суурьтай судалж, нүүдэлчидтэй холбогдох баримтуудыг задлан шинжлэх хэрэгтэй юм. Энэ талаар санаа авч магад гэж үзээд нэгэн жишээн дээр тогтож ярья.

Манай эрний өмнөх 2-1 зуунд амьдарч байсан Шима Шиан хэмээх түүхчийн бичиж үлдээсэн “Түүхийн Тэмдэглэл” зохиолд 5 мянган жилийн тэртээгээс Шиа, Шан, Жиоу хэмээх олон хаант улсууд Хятадад үүсч, мөхөж байсан тухай балар мэдээ тэмдэглэдэгсэн байдаг. 1930 оноос эхэлсэн археологийн малталтаар Хунан (нуурын урд тал гэсэн үг) мужид эртний хотын туурь, асар их эд өлгийн зүйл олдсон бөгөөд тэндээс гарсан малын далны ясан дээрх бичээс, яст мэлхийн хуяган дээрх бичээсээр Шан хэмээх улс МЭӨ 16-11 зуунд оршин тогтнож байсныг тогтоожээ. Түүгээр ч барахгүй олон зуун нүхэнд бөөнөөр оршуулсан толгойгүй хүний яс олдсон байна Ясан дээр бичгээс тодруулахад эртний хаадуудынхаа сүнсийг цусаар тахидаг байсан ба цусан тахил өргөхийн тулд хөрш зэргэлдээх нүүдэлчин аймгууд руугаа довтлон дайн хийж, хүн ардыг нь үй олноор олзолдог, тэдний цусаар тахил өргөдөг байсан ажээ. Тэгээд Шан улсын сүүлийн 250 орчим жилийн турш нүүдэлчдийн цусаар тийнхүү тахил өргөж байсан нь ясны бичигт тэмдэглэгдcэн байна. Тэдгээр нүхнээс 10 гаруй мянган толгойгүй араг яс олдcоны ихэнх нь эрчүүдийнх байcнаас гадна хүүхдийн болон эмэгтэй хүний яснууд ч олджээ. Хүнээр туг тахих, оршуулганд үй олноор нь хойлоглох зэрэг бурангүй ёс хэдxэн зуун жилийн өмнө хүртэл байсaн билээ.

2009.02.19