With President N.Enkhbayar, Fairmont Hotel, SF, 2005 by E.Erdenebayar
Ойрын үед Америкийн баруун эргийн хойгоор (Бэй Аэриа) бороо хуртай. Өчигдөр орой Станфордын их сургуулиас Сан Франциско орох хурдны 101 дүгээр зам дээр осол гарсан тул хагас цагийн дотор туулах газарт 3 цаг орчим мөлхлөө. Энэ урт хугацаанд элдвийг бодож явсныхаа нэгийг уншигч тантай хуваалцая.
Өнгөрсөн долоо хоногийн яг энэ өдөр АНУ-д 5 жил суусан элчин сайд Болд үүрэгт ажлаа хүлээлгэж өгөөд, эх орондоо буцсан юм. Болд сайдын ажил үйлсийн талаар сонингуудаар хэрхэн бичих бол хэмээн битүүхэн тантаж байсан ч таг чиг байв. Бодоод байсан чинь хувийн зүгээс Болд сайдын талаар бичих юм зөндөөн ажээ. Америкт удсан миний бие энэ хүнийг анх ирэхэд нь дотроо тийм дотно хүлээж аваагүй юм. Нэгт, цэргийн хүн дипломат албанд тохирдог юм байхдаа гэж бодож байв. Хоёрт, Болд сайд Үндэсний аюулгүйн зөвлөлд байхдаа 9 дүгээр дүрийн Богд Жавзандамбыг албадан гаргахад биечлэн оролцсон тул сэтгэлд нэг л хол хөндий санагдаад байж билээ. Харин Ерөнхий консул Сэсээр гуайгаар дамжуулаад Болд сайдтай анх танилцсан юм. Бодож байснаас тэс ангид хүн болох нь даруй мэдэгдэв. Миний анхны мэдрэмжээр Болд сайд их оюунлаг, яриа хөөрөө сайтай, хэнтэй ч эвийг нь олоод харьцдаг, харилцааны болон оюуны өндөр боловсролтой сэхээтэн болох нь тодорхой байлаа.
АНУ-ын Төрийн Департаментад Монголын талаар зөвлөх хийдэг нэгэн ахмад насны америк хүн ийнхүү ярьж байсан юм. "-Энэ элчин сайд Болд цэргийн тухай нэг л юм аа зүтгүүлээд байх юм. Цэргийн хүн болоод тэр үү гэж хүртэл үзэж байв. Гэтэл тийм биш гэдгийг нь манайхан хожим ойлгосон юм" гэх дурсаж байх юм. Хэргийн учир нь ядуу буурай Монгол орон яаж энэ том гүрний анхаарлыг татаж болох замыг Болд сайд эрэн хайж, “Монголын цэргийн хамтын үйл ажиллагаагаар хоёр орны харилцааг сайжруулна” хэмээн бодож, зорьж явжээ. Энэ зорилго нь биелэлээ олж, Америк- Монголын харилцаа урд байгаагүй өндөр түвшинд өнөөдөр хүрсэнд Болд сайдын байгуулсан гавъяa их гэж би бодож байна. Төрийн хэргийн нарийн ширийнийг үл ойлгох надад бас нэгэн өнцгөөс нь харах боломж байна.
Америкт байгаа монголчууддаа хамаг боломжоороо тусалж, хамтран ажиллахыг урьтал болгож байсан нь Болд сайдын хийсэн, бүтээснээс бас тодорхой харагдаж байна. Бэй Аэриа бол Америкт монголчууд нэлээд төвлөрсөн цэгийн нэг болохыг та бүхэн мэдэж буй байх. Амьдралын төлөө зүтгэж яваа энэ олон хүнд тус дэм болох зорилготой байгуулагдсан Монголчуудын холбоог Болд сайд анхнаас нь дэмжиж, сэтгэл санааны болон санхүүгийн хүвьд ихээхэн тусалж, бидний зүгээс гаргасан санал хүсэлтийг цаг ямагт хүлээн авч, аль болох бүтэн талаас нь хөөцөлдөж ирсэн юм. Болд сайд жил бүр монголчууд олноор сууршиж байгаа хотуудаар явж, тэдэнтэй уулзаж, санал сэтгэгдлийг нь сонсож, Монгол улсын төрийн бодлогыг тэдэнд өөрийн биеэр хүргэж явлаа. Болд сайдын яриа цуглааныг олон удаа монголчуудын дунд зохион оролцож байсан хүний хувьд би энэ талаар баттай хэлэх байна. Бэй Аэриад Монгол улсын хоёр ч Ерөнхийлөгчийн айлчлалын уулзалтыг Болд сайдын тусламжтайгаар зохиоход олон зуун монгол хүмүүс хүрэлцэн ирж байв. Консулын үйлчилгээний хураамжийг боломжийн хэрээр Америк дахь Монголчуудын холбоодод тараан өгч байснаас бид лав гурван удаа хишиг хүртсэн юм шүү. Энэ бүхнийг эргээд харахад Болд сайд "-Харьд суугаа монголчууд бол Монгол улсын томоохон капитал, энэ хүмүүсийн нийгмийн асуудлыг зөв шийдэж, үр хүүхдүүдийнх нь хэл соёлыг мартуулахгүй явбал ирээдүйд тэдний дотроос Конгресст суух Монголын лобби төрнө" гэсэн үзэл баримтлалтай болох нь тодорхой байна.
Ambassador нь монгол үг. язгуурын (сиянби, хятан) монгол хэлэнд амбан бол “төв, гол, чухал”, сайд нь “олон сайн үйлстэй хүн” гэсэн утгыг илэрхийлнэ. Өөрөөр хэлбэл улсаа төлөөлсөн хамгийн чухал, итгэмжлэгдсэн сайн хүн "ambassador" юм. Болд сайд үнэхээр "итгэмжлэгдсэн сайн хүн" байлаа. Дараагийн элчин Болд сайдаас дутахааргүй сайн хүн ирэх болтугай. Монгол ардын зүйр үгэнд "Танилцаагүй байхдаа талын хaр гөрөөс шиг, Танилцсан хойноо тагнайн хоёр судас шиг явья" гэсэн мэргэн үг бий. Америкт байгаа олон монголчуудтай танилцаж нөхөрлөөд, хамтарч ажиллаад "тагнайн хоёр судас" шиг болсон Болд сайдaд баярлалаа. Таны ажил үйлс цаг ямагт өлзий хийморьтой сэтгэгчлэн бүтэж байх болтугай хэмээн Америкт суугаа эгэл олон монголчуудаа төлөөлөн ерөөе.
2008 оны 1 сарын 30, Сан Франциско хот
6 comments:
Sain l biz dee, baatar ahaa. ene niitlel ih sonirhol tatlaa l da. ta bidend elchintei yaj holboo togtoodog, elchin yamar zorilgotoi, yamar uil ajillagaa yavuuldag, elchin bolon mglchuudiin holboodtoi hamtran ajillahad yu anhaarval zugeer baidag zereg medeelliig ogch chadah u. australia-d baigaa bidnii heden mongol odiig boltol holbootoi ch bolj chaddaggui, odoo l neg elchintei boloh surag l garch baina. consul geed neg australia hun baisan, baragtai bol oldohgui yum.
bid hed anhnaasaa suuria zov tavih sanaatai tand handaj baigaa yumaa. ta bidentei turshlaga medlegeesee huvaaltsaach, pls. gegeen_au@yahoo.com
Sain, harin chinii surlaga hodorlmor sain biz dee. Hun gadaadad garaad ireheer gantsaardaad yum uu, olo yum boddog yum, tegeed bas hunii baraa harna. Bi anh Yapond ochood yag iim baidald orj elchin deer yavaad ochson, hun burtei ni oroogoor ni orood huviin zugees taniltssan. olon jil saihan hariltsaatai yavj olon ch yuman deer nadad tus bolsondoo. Amerikt ireed yalgaagui elchin said Davaagyav, elchin said Choihnor guia geed bugdtei ni hariltsaa holbootoi bailaa. Ted ulsaa toloolj suugaa bolohoor negen irgen huniihee huvid ali bolohoor oilgoltsoj hamtarch ajillah ni chuhal yum. Manaihan chini tulaad ajillahgui bol horood l yavaad baidag zantai uls shuu dee. Hiliin chandad amidarch baigaa hund hamgiin oirhon baih baiguullaga bol elchin saidyn yam yum shuu. Tednetei ooroo holboo bariad uzeerei.
hurdan shuurhai, chin setgeliin hariultuudad chini magnai hagartal mash ih bayarlav. taniig yapond, usa-d anh ochihod chini tend olon mongol baisan u.
end baigaa 200 hurehgui mongold zoriulj bainga ajilladag mongol consul gej baidaggui yum shig baina. elchin irvel baidal saijrah baih. australia consul maani doloo honogt 2 odor, 4 tsagaar ajillaad l busad uyed ni ajilladaggui yum baina, ter uyeer ni ajil, hicheeltei taarna, esvel oor mujid, hotod baidag bol tegeed l bur contact tas. haaya zahia bichij bas boldog yum shig bn lee.
haaya ch uchraa olohgui yumaa. uul ni ch gantsaardaj suid bolohgui l yum l daa. zugeer l bas Mongol humuus yum baina daa, niileed negdeed holboo gesen yumtai baival zov yum bolov uu gej bodogdson yum. ta anh bay-area-n holboog yaj uusgen baiguulj baisan be, taniliin hureenii mongolchuudtaigaa niilj baiguulsan u, er ni yumand zaaval tohiroo burdene gej yum baih yostoi yu, heden huneer demjigdej baij ehluuleh yostoi baidag yum bol.
yamar neg idea bn u? taniig turshlagatai, mundag hun gej bodoj yavdgiin huvid olon l yum asuumaar l baih yum. tsag zavaa gargaj baigaad chini ih talarhaj bainaa. bidnuus neg tani shig humuusees zovlogoo avaad neg yum baiguulchihval ih zugeer l baina
Baatar ah elchin said Bold guain talaar ih saihan setgegdel bichjee. Tiim ee, USA-d baisan umnuh elchin saiduudaas arai l uur uur amisgaliig elchin said asan Bold guai bii bolgoj chadsan. Amerikt bui mongolchuudtaigaa tulj hariltsaj baisan ni Bold guain hamgiin zuv alham bailaa. Huvi hunii huvid oyunlag, humuustei mash niitstei haritsaj chaddag, shine sanaand neelttei handaj chaddag buyuu diplomat hund baih chanariig sain ezemshsen hun shig sanagdsan. Tuunii uil hergiin talaar ingej bichij buid tani talarhaj baina.
Tand bolon tanai ger buld sar shiniin mend devshuulj irj bui hulgana jildee az hiimori duuren baij, bayar hoor az jargal byalhan tsalgij baihiin yerool devshuulye!
elchin saiduudin ner hvnd muu bdag ene niitlel taalagdlaa. bid iim l bh ystoi
Post a Comment