Friday, July 6, 2007

Дэлхий ээж тандаа би хайртай…

Ийм нэгэн дуу сурагчийн ширээнээс салж амжаагүй, гэнэн томоогүй бага наснаас минь сэтгэлд хоногшсон юм. Талийгаач Бадрууган ахайн бага зэрэг сөөнг хоолойноос энэ дууны утгын ярууг мэдрэх тутам ямар сайхан дуу вэ, ямар хүний үр зохиосон юм бол гэж хааяа боддог байлаа. Насаар надаас ах ч олон жил номын найз яваа элэгний эмч Маналжавын Шагдарсүрэн маань нэг л өдөр энэ дууг зохиосон хосгүй авъяастан Г.Мэнд-Ооёо гуайтай намайг танилцуулж билээ. Монголын соёлын сангийн тэргүүн явсан, Мэгжид Жанрайсаг бурханыг бүтээхэд гар бие оролцсoн энэхүү Монголын соён гийгүүлэгч миний “номын мэргэн” ах болсонд би их баярлаж явдаг юм. Яруу найргийн оройгүй оргил өөд мацаж яваа Мэнд-Ооёо найрагчийн буянаар Сүхбаатар аймгийн олон сайхан мэргэдтэй танилцсан маань “сайныг дагвал сарны гэрэлд гийнэ” гэдэг л болсон юм. Цадиг түүхээ дээдэлж, Алтан овоогоо шүтэж явдаг найрагч маань Монгол түмний оюунаар бүтсэн найргийн oxийг дэлхийн түмэнд амсуулахаар зориод хэдэн жил боллоо. Монгол аргаар Mонгол ахуйд зангидсан монгол найргийг дэлхийд ойлгуулна гэдэг төсөөлөхийн аргаггүй өндөр даваа. Номын мэргэн ах энэ даваан дээр гарч, Монгол найргийг дэлхийн хэлэнд буулгаж, дэлхийд түгээж эхэлжээ. Монгол ухааныг дэлхий дахинд таниулсан Мэнд-Ооёo найрагчийн амжилт бүтээлийг сонирхож, түүний блогийн ертөнцөөр хэдхэн хором ороод гараарай. Блог хаяг нь:
http://www.mendooyo.blogspot.com/

Найрагчийн нэгэн шүлэг англи хэлэнд хэрхэн буусныг энд хавсаргав.

Г.Мэнд-Ооёо

АЛТАН ХАРААЦАЙ


Анир аясхан талын минь домгийг алтан хараацай
Аян холоос ирэхэд амдаж нисэлдсээр айсуй
Мөнхийн усаа асгасан номин талынхаа алганаас
Мөрөөдлийн энэ шувуухай цагийн цагт холдсонгүй

Олоон жилийн өмнө аавтайгаа давхиж явахад
Оорцогт толгодын дунд нисэж явсан хараацайнууд
Он цагийг туулсаар эргээд намайг ирэхэд
Онцгой тэр эрэлдээ цөхрөөгүй л явна гэлтэй

Аавын ярьсан домгийг ухаарч амжаагүй насандаа
Алтан хараацай эндсэн байхыг нэг үзэж билээ
Өнө мөнхийн усыг анхалж олсон мөртлөө
Өөрөө уугаагүй амьтныг хайрлан өрөвдөж билээ.

Үүрдийн амь настай, өнө холын мэлмийтэй
Үлгэр домгийн дээжээс амлуулж өгсөн аавдаа
Алтан хараацайнаас өмнө мөнхийн ус олоод
Анх түрүүн уулгахаа амлаж байсан цаг бий

Амьдрал ахархан хорвоод амлсанаа биелүүлж чадсангүй!
Аав минь одоо үгүй, мөнхий ус хүү нь олсонгүй
Алтан хараацай намайг ээрэн нисч яваа нь
Ашид мөнхийн усыг хүнээс л сураглаж байх шиг!

Аавын голомт залгах алаг нүдэн хүүдээ
Алтан хараацайн домгийг ярьж л сууна даа, бас л
Амьдрал мөнх бус болохоор би ч мөн одно
Алтан хараацайн домог хүүхдүүдтэй минь үлдэнэ!

Үлгэр жаргахын цагт мөнхийн ус олоод
Үүрд наслах цаг ирж гэмээнэ, хүмүүс минь!
Мөрөөдөл үлдэх талын минь домгийн алтан хараацайд
Мөнхий усаанаасаа заавал хүргэж амсуулаарай!


The Swallows

Returning from afar, swallows in flocks
Embrace the tales of the gentle, tranquil steppe.
The waters of eternity were spilt into the yellow steppe’s palms,
And, ever since, these little birds have dared not leave.

Once, out riding with my father many years ago,
There were swallows flying over the lonely hills.
Returning from the distant time,
They are perhaps still searching their elixir.

I didn’t understand my father’s story then.
I saw a swallow pass away, though
It had found the water of eternity.
I grieved it hadn’t drunk.

My father shared the cream of stories,
Eternal and prophetic. And once,
I promised that, before the swallows did,
I’d find and offer him the waters of eternity.

In this brief world, promises are not always fulfilled.
My father’s gone now, his son’s not found the waters of eternity.
The swallows circle overhead,
Looking to source these everlasting waters.

To my own son, who’ll gain his father’s hearth and home,
I’ll tell the tale of the swallows.
But, life is not eternal, I’ll be gone,
I’ll leave the swallows’ tale to my children.

The story’s over. The waters of eternity are still not found,
But they’ll be found eventually.
And what the waters of eternity reveal, please share
With these my story’s swallows, pursuing their joys over the steppe,

No comments: